انواع اپیدمیولوژی
نوشته شده توسط دکتر محمد حسن ربیعی در ساعت 20:59

اپيدميولوژي را مي‌توان از منظرهاي مختلف، طبقه بندي كرد. برخي آن را براساس رويكرد مطالعاتي اپيدميولوژي به موضوعات مختلف مانند: اپيدميولوژي تغذيه (Nutritional E.)، اپيدميولوژي اجتماعي (Social E.)، اپيدميولوژي محيط (Environmental E.)، اپيدميولوژي شغلي يا حرفه اي (Occupational E.)، اپيدميولوژي مولكولي (Molecular E.)، اپيدميولوژي باليني (Clinical E.) دسته بندي مي‌كنند.

برخي ديگر آن را به دو دسته كلّي اپيدميولوژي بيماري هاي واگير و اپيدميولوژي بيماري هاي غيرواگير طبقه بندي مي‌نمايند و گروهي ديگر آن را از زاويه رويكرد خاص اين علم به بيماري هاي مختلف (مانند اپيدميولوژي سرطان، اپيدميولوژي ديابت، اپيدميولوژي حوادث، اپيدميولوژي بلايا و مانند اينها) مي‌بينند. گاهي نيز اين علم را به اپيدميولوژي روش شناختي (Methodologic E.). اپيدميولوژي تحقيق (Research E.)، اپيدميولوژي آمار زيستي (Biostatistics E.)، اپيدميولوژي اقتصادي (Economic E.)، اپيدميولوژي عملي يا كاربردي (Applied/Practical E.)، طبقه بندي مي‌كنند.

يكي از متداولترين طبقه بندي ها براساس روش مطالعه و بررسي سلامت و بيماري است كه البته هيچ كدام از آنها الزاماً منحصر به فرد نيستند. بر اين اساس اپيدميولوژي را به اپيدميولوژي توصيفي (Descriptive)، تحليلي  (Analytical)، گذشته نگر (Retrospective) آينده نگر  (Prospective)، تجربي  (Experimental)، و سرولوژي(Serological)  طبقه بندي مي‌كنند.

 در اپيدميولوژي توصيفي، ويژگي هاي عامل بيماري‌زا، گروهها و جمعيت هاي درگير و عوامل مرتبط محيطي توصيف مي‌شوند و توزيع بيماري در ارتباط با زمان و مكان مشخص مي‌شود. اپيدميولوژي تحليلي به علّت رخدادها، علّيّت و سبب شناسي، و تاثير عوامل خطرزا مي پردازد. اپيدميولوژي گذشته نگر يا مورد - شاهدي با استناد به مستندات (يا مصاحبه با افراد بازمانده از بيماري) وجود يا عدم وجود (يا نسبت فراواني) عوامل سبب‌ساز يا خطرزاي بيماري را در افراد واجد بيماري با افراد فاقد بيماري مقايسه نمايد. در اپيدميولوژي آينده نگر ويژگي ها و اندازه هاي بيماري در جمعيت در طول زمان، پي‌گيري و بررسي مي‌شوند. اپيدميولوژي تجربي با استفاده از مدل هاي انساني، يا حيواني، مداخلات مختلف را مي‌آزمايد، جمعيت براي انجام يك كارآزمايي (Trial) برنامه ريزي شده بررسي مي‌شود و اثرات روش تحت مطالعه با مقايسه پيامدهاي آن (Outcomes) در گروه تحت تجربه (Treatment) با پيامدهاي روشهاي ديگر در گروه شاهد (Control) تعيين مي‌شود. اپيدميولوژي سرولوژي كه شكل خاصي از اپيدميولوژي مشاهده اي است از نمونه هاي خون (سرم خون) يك جمعيت تعريف شده در مطالعه استفاده مي‌شود. 

 



:: موضوعات مرتبط: انجمن علمی دانشجویی اپیدمیولوژی، ،