وب سایت انجمن علمی دانشجویی اپیدمیولوژی دانشگاه تهران

این مقاله یک مطالعه مرور ساختار یافته و متا آنالیز است که به بررسی شیوع  HIV، هپاتیت B، هپاتیت C و شیوع همزمان این عفونت‌ها در گروه‌های مختلف پرداخته است. تمامی مقالاتی که معیارهای ورود را داشتند، از ژانویه 1996 الی مارس 2012 با زبان فارسی و انگلیسی مورد بررسی قرار گرفتند. این مطالعه نشان داد شیوع HIV در ایران از صفر درصد در جمعیت عمومی تا 25/17 درصد در معتادان تزریقی متغیر است. شیوع هپاتیت B در کارکنان سیستم بهداشتی صفر درصد و در معتادان تزریقی 9/30 درصد به دست آمد. کمترین شیوع هپاتیت C در کارکنان سیستم بهداشتی، 19/0درصد و بیشترین شیوع در معتادان تزریقی 46/51 درصد به دست آمد. شیوع همزمان HIV/HBV و HIV/HCV در جمعیت عمومی و کارکنان سیستم بهداشتی صفر درصد بود، در حالی که بالاترین شیوع عفونت‌های هم‌زمان در معتادان تزریقی مشاهده شد.

این مطالعه حاصل تلاش یک تیم سه نفره (دکتر فهیمه باقری امیری، دکتر احسان مصطفوی و دکتر علی میرزازاده) می‌باشد که بر اساس راهنمای PRISMA و با هدف به دست آوردن دیدگاهی جامع در مورد وضعیت این عفونت‌ها انجام شده است. این مقاله در 31 مارس 2016 در مجله Plos one به صورت آنلاین نمایه شده است و از طریق لینک زیر قابل دانلود می‌باشد:

http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0151946

مروری بر آبله گوسفندی و آبله بزی: چشم انداز کنترل و ریشه کنی آنها در ایران

کامران میرزایی¹، سید محمد بارانی²، سعید بکائی^3*

1 رزيدنت بخش اپيدميولوژي دانشكده دامپزشكي دانشگاه تهران – اداره كل دامپزشكي استان قزوين، قزوین-ایران.

2 انجمن علمي بيماري هاي داخلي دام بزرگ ايران – اداره كل دامپزشكي استان قم، قم، ایران.

3 بخش اپیدمیولوژی و بیماری های مشترک، گروه بهداشت مواد غذایی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران-ایران.

* آدرس پست الکترونیکی نویسنده مسئول: sbokaie@ut.ac.ir

آبله گوسفند و آبله بز جزء شدیدترین بیماری های آبله ای دام های اهلی بوده و نقش بسیار مهمی در اقتصاد کشاورزی دارا می باشند. از اینرو، این بیماری ها در لیست بیماری های اخطارکردنی سازمان جهانی بهداشت دام (OIE) قرار دارند. توزیع زمانی و مکانی این بیماری ها در جهان نسبتاً ثابت است. انتقال دام های آلوده می تواند باعث انتشار این ویروس ها به مناطق جدید شود. در اکثر کشورهایی که این بیماری ها در آنها بومی می باشند، واکسیناسیون و اعمال مقررات امنیت زیستی، تنها اقدامات اصلی کنترلی می باشند. از حدود 50 سال قبل، برنامه کنترل این بیماری ها در ایران شروع شده و درحال حاضر، شرایط مناسبی برای ریشه کنی این بیماری ها به وجود آمده است. در این مقاله، جدیدترین مطالب در زمینه سبب شناسی، توزیع، انتقال و کنترل این بیماری ها ارائه شده است. علاوه برآن، شرایط فعلی بیماری در کشور ایران توصیف شده است که ممکن است مشابه دیگر نواحی بومی آبله در جهان باشد. متن کامل مقاله را می توانید از اینجا دانلود بفرمایید.

جلد سوم کتاب مرجع اپیدمیولوژی بیماری‌های شایع ایران (سرطان‌ها)، به‌عنوان مرجع رسمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی منتشر شد. در فصول 12 گانه این کتاب، پس از ذکر مقدمه‌ای بر اپیدمیولوژی سرطان‌ها، به سرطان‌های پستان، دهانه‌ی رحم، مری، معده، کولون و رکتوم، کبد، مثانه، پروستات، ریه، لنفاوی، و دهان پرداخته شده است.

14 نویسنده در نگارش این کتاب نقش داشته‌اند. این کتاب به سرپرستی دکتر پروین یاوری، استاد اپیدمیولوژی گروه بهداشت و پزشکی اجتماعی دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تدوین شده است. ویراستاری کتاب نیز بر عهده‌ی دو تن از دامپزشکان اپیدمیولوژیست دکتر حسام‌الدین اکبرین و دکتر حمید شریفی بوده است. این کتاب در 165 صفحه توسط انتشارات گپ منتشر شده است. علاقه‌مندان برای دریافت اطلاعات بیشتر و خرید اینترنتی کتاب می‌توانند به لینک زیر مراجعه نمایند.

http://www.gapnashr.com

نویسندگان: دکتر آرش قلیانچی لنگرودی، دکتر حمیده نجفی

سندرم تنفسی خاورمیانه (Middle East Respiratory Syndrome; MERS) اولین بار در سال 2012 در عربستان صعودی شناخته شد. این بیماری توسط یک کرونا ویروس ایجاد می شود که در انسان تمایل زیادی به سلول های اپیتلیال غیر مژک دار برونش ها دارد. از آوریل 2012، 536 مورد عفونت انسانی کرونا ویروس مرس مورد تأیید آزمایشگاه سازمان جهانی بهداشت گزارش داده  شده است که از بین این تعداد 145 نفر جان خود را از دست داده اند. تا به امروز وقایعی از وقوع مرس در کشورهای اردن، کویت، قطر، عمان، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، یمن، فرانسه، آلمان، یونان، ایتالیا و بریتانیا، تونس و مصر، مالزی و فیلیپین و ایالات متحده آمریکا گزارش شده است. همه موارد بیماری که اخیرا از مناطق خارج خاورمیانه گزارش شده است، اولین بار در خاورمیانه مبتلا به عفونت شده و سپس از منطقه خارج گردیده اند. در مجموع 65/6 درصد از موارد بیماری جنس مذکر داشته و متوسط سن موارد مبتلا 49 سال (طیف سنی از 9 ماهگی تا 94 سالگی) گزارش شده است.

برای دریافت ادامه مطلب اینجا کلیک نمایید.

نویسنده: دکتر حسام الدین اکبرین (خلاصه پایان نامه دکتری تخصصی)

مقدمه و روش کار: سل يكي از مهم‌ترين بيماري‌هاي عفوني و قابل انتقال بين انسان و حيوانات است كه طیف وسیعی از موجودات زنده به ابتلا به آن حساس هستند. در دنيا هر ساله بيش از 8 ميليون نفر به سل مبتلا مي‌شوند. انتقال سل گاوی طی سالیان متمادی از انسان به گاو و از گاو به انسان به اثبات رسیده است. چنان‌چه M. bovis را در ایجاد 5 تا 10 درصد موارد سل انسانی به خصوص در اطفال و در مناطق دارای سطح بهداشت پایین دخیل می‌دانند. مطالعه حاضر با هدف بررسي عوامل مؤثر بر آلودگی گاوداری‌های تحت پوشش آزمون توبركولين به سل گاوی انجام شد تا با اتخاذ سیاست‌های مناسب کنترلی، تلاش در راه پیشگیری و کنترل بیشتر سل گاوی انجام شود. اين مطالعه، یک مطالعه مورد-شاهدي است كه در سطح گله‌های گاو شیری که تحت پوشش آزمون غربالگری توبرکولین قرار دارند؛ انجام شده است. گاوداری‌های مورد (62 فارم) از میان گاوداری‌های شيري تحت پوشش استان‌های تهران، البرز، همدان، اصفهان، قزوین، قم، مازندران و سمنان انتخاب شد که پس از نمونه‌برداري، از گره‌هاي لنفاوی مایکوباکتریوم بویس از آن‌ها در محيط كشت جدا گردید. گاوداری‌های شاهد(62 فارم) نیز از استان‌های یاد شده و بر اساس منفی بودن نتیجه تست توبرکولین انجام پذیرفت. گاوداری‌های شاهد بر اساس ظرفیت و فاصله با گاوداری‌های مورد، همسان شدند. تجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده از نرم افزار آماری Stata 11.2 انجام شد. براي تعيين ارتباط عوامل خطر در سطح گله از رگرسيون لجستيك شرطي استفاده گردید. اثر متقابل متغیرها نیز برآورد شد.

یافته ها: نتایج این پژوهش نشان می دهد به لحاظ روابط بین متغیرهای مستقل تحت مطالعه با ابتلا به سل گاوی، مدیریت مناسب کود(OR=0.12, P=0.003) شعله‌دهی منظم بهاربندها(OR= 0.21, P=0.03)  و حصارکشی منظم اطراف دامداری(OR= 0.17, P=0.02) ، سبب کاهش خطر آلودگی و وجود موش(OR= 4.9, P=0.04)  سبب افزایش خطر آلودگی به سل گاوی می‌شود.

نتیجه‌گیری: لزوم توجه جدی‌تر به مقوله مبارزه با جوندگان كاملاً محسوس مي‌باشد. لزوم افزایش همه‌جانبه برنامه‌ی غربالگری با تأکید بر لزوم تداوم برنامه تست و کشتار (با در نظر گرفتن حداکثر ممکن جمعیت تحت پوشش) در مناطق اقلیمی مختلف و کاربرد آن‌ها توصیه می‌شود. شاید زمان آن فرا رسیده باشد تا در سیاست‌های موجود کنترلی و قدمت مبارزه بازنگری صورت پذیرد و سیاست‌های مناسب‌تری اتخاذ گردد.

نویسندگان: زهرا بلوکی، علیرضا باهنر، حسام الدین اکبرین، مهشید ناصحی

سابقه و هدف: Mycobacterium bovis را در ایجاد 5% تا 10% موارد سل انسانی به‌ویژه در اطفال و در مناطق دارای سطح بهداشت پایین دخیل می‌دانند. از آن‌جایی که حدود 25% از انسان‌های مسلول در کشور مبتلا به فرم خارج‌ریوی سل (که عموماً آن را به M. bovis نسبت می‌دهند) بوده و این میزان در حالت عادی نباید از 15% تجاوز نماید؛ لزوم بررسی این نسبت بالای موارد سل خارج‌ریوی در کشور و ارتباط آن با میزان بروز سل گاوی در هر منطقه، ضروری به ‌نظر می‌رسد.

مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر، مطالعه‌‌ای از نوع اکولوژیک می‌باشد که در شهرستان‌های پنج استان کشور با میانگین میزان بروز بالای سل خارج ریوی نسبت به کل کشور تعریف شده است. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و نحلیل آماری قرار گرفت و از قسمت correlate همبستگی موارد سل محاسبه گردید.

یافته‌ها: در کل شهرستان‌های استا‌ن‌های مورد مطالعه "زابل" هر ساله بالاترین میزان بروز سل انسانی و سل خارج ریوی را به خود اختصاص داده و طی دوره مورد مطالعه، "سبزوار" به مدت 7 سال در کل شهرستان‌های مورد مطالعه، پایین‌ترین میزان بروز سل انسانی را داشته است ولی در مورد سل خارج‌ریوی پایین‌ترین میزان به شهرستان‌های استان کرمانشاه مربوط می‌شود. میزان بروز سل گاوی با سل خارج‌ریوی در استان‌های خراسان رضوی و کرمانشاه همبستگی منفی و در استان‌های سیستان و بلوچستان، گلستان و قم همبستگی مثبت نشان داد.

بحث و نتیجه‌گیری: نتایج به دست آمده از استان قم به دلیل تحت پوشش بودن بخش وسیع‌تری از دام‌های استان، به واقعیت نزدیک‌تر است. در این مطالعه %28 موارد مسلول در شهرستان‌های استان‌های تحت مطالعه مبتلا به فرم خارج‌ریوی سل بودند که لزوم پیگیری علل فراوانی میزان بروز سل خارج‌ریوی امری ضروری به شمار می‌رود.

 کلمات کلیدی: سل گاوی، سل انسانی، همبستگی، ایران

دریافت مقاله کامل

نویسندگان: حسام‌الدین اکبرین، علیرضا باهنر، آراسب دباغ‌مقدم، زهرا بلوکی، سيدجواد حسيني‌شكوه

سابقه و هدف: تلف شدن دو قلاده ببر وارداتی از کشور روسیه به ایران در حوالی زمستان 1389 در باغ وحش ارم تهران، بحث‌های فراوانی را درباره مشمشه، این زئونوز قدیمی گشود. علت مرگ این ببرها را مشمشه اعلام کردند و به دنبال آن شیرهای باغ وحش ارم تهران به دلیل احتمال آلودگی به مشمشه معدوم شدند. منشأ آلودگی، مصرف گوشت الاغ‌های وارداتی از عراق و قطر توسط گوشتخواران اعلام شد. گزارشی از ابتلا دو توله شیر به مشمشه در تیرماه 1390 منتشر شد که نه تکذیب و نه تأیید گردید. مشمشه، یکی از سلاح‎های کهن بیولوژیک است که در گروه B  طبقه‌بندی می‌شود. بیوتروریسم، به‌صورت رهاسازی عمدی عوامل بیولوژیک یا سموم، به‌منظور آسیب‌رساندن یا از بین بردن انسان‌ها، حیوانات یا گیاهان که در نهایت منجر به ایجاد ترس در دولت یا جمعیت غیرنظامی برای دستیابی به موفقیت‌های سیاسی یا اجتماعی بیشتر می‌شود؛ تعریف شده است. در جنگ جهاني اوّل، ارتش آلمان به آلوده كردن علوفه دام‌هایی كه براي متفقين ارسال مي‌شده است پرداخته، گوسفنداني را كه از روماني به روسيه ارسال مي‌شده‌اند با باسيل آنتراكس و بورخولدريا مالئي(عامل مشمشه)، آلوده کرده است و دست به آلوده كردن 4500 رأس قاطر متعلق به سواره نظام فرانسه با بورخولدريا مالئي زده است. ژاپن در سال‌هاي 1945-1932 در شهر مَنچوري چين، اهداف مرتبط با جنگ‌هاي بيولوژيك خود را در زندانيان اين شهر به آزمون مي‌گذارد و زندانيان را پس از آلوده كردن به باسيل آنتراكس، مننگوكوك، شيگلا، بورخولدريا مالئي، سالمونلا، ويبريو كلرا، يرسينيا پستيس، ويروس آبله و ساير عوامل عفونت‌زا مورد مطالعه قرار داده، تعدادي از شهرهاي كشور چين را مورد حملات بيولوژيك قرار مي‌دهد. اغلب كشورهاي صنعتي جهان و در رأس آن‌ها روسيه، آمريكا، انگلستان، فرانسه، ژاپن و كانادا انواع سلاح‌هاي بيولوژيك را توليد و بعضاً نیز مورد استفاده نيز قرار داده‌اند. هدف از نگارش این مقاله، مروری همه جانبه و سیستماتیک بر جنبه های نظامی مشمشه به عنوان یکی از سلاح های بیولوژیک بالقوه است.

مواد و روش‌ها: اين مقاله يک مطالعه مروري مي‌باشد که پس از جستجو در بانک‌هاي ISI، Scopus، Medline و Embase و سايت‌هاي OIE، CDC و WHO تهيه شده و اطلاعات تا لحظه چاپ به روز شده است. از پایگاه اطلاع‌رسانی جهاد دانشگاهی(SID) و  MAGIRAN نیز استفاده‌های فراوان شده است. جستجوی کتابخانه‌ای برای جمع‌آوری گزارشات از کتب قدیمی و کتب خلاصه مقالات کنگره‌ها نیز انجام شد. سعی شده است تمامی مقالات و خلاصه مقالات معتبر خارجی و داخلی مرتبط مرور شود.

بحث و نتیجه‌گیری: از آن‌جا كه در بسياري از همه‌گيري‌هاي بيماري‌هاي عفوني و به‌ويژه همه‌گيري‌هاي با منبع مشترك و اپيدمي‌هاي ناشي از بيوتروريسم، ممكن است در ساعات و روزهاي اول بروز بيماري، همه نيروها و امكانات صرف اقدامات تشخيصي و درماني شود و ترس و اضطراب موجود مانع از مديريت صحيح بحران شود و در نتيجه فعاليت‌هاي علمي - پژوهشي لازم و مبتني بر اصول به‎درستي صورت نپذيرد، لذا شناخت شرايط و آمادگي براي مقابله با چنين پيشامدهايي امري ضروري و اجتناب ناپذير به نظر مي‌رسد. در چنين شرايطي همكاري نزديك وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، سازمان دامپزشكي كشور، سازمان‌های نظام پزشكي و دامپزشكي، نيروهاي نظامی و امنیتی، به رفع هر چه سريع‌تر معضل كمك شاياني خواهد كرد.

کلمات کلیدی: مشمشه، سلاح بیولوژیک، ایران، زئونوز، بورخولدریا مالئی

دریافت مقاله کامل

نویسنده: دکتر فهیمه باقری امیری

دانشجوی دوره Ph.D اپیدمیولوژی دانشگاه تهران

Fbagheriamiri@yahoo.com

مقدمه

تب‌های خونریزی‌دهنده ویروسی، سندروم‌های متنوعی از بیماری‌های خونریزی‌دهنده هستند که با کاهش استحکام مویرگ‌ها تا شوک‌های شدید و حاد منجر به مرگ دیده می‌شوند. معمولاً با سندروم بالینی تب، دردهای عضلانی، ضعف، بی‌حالی و خونریزی و در بعضی موارد با افت فشار خون، شوک و مرگ همراه  هستند و به طور کلی به 4 دسته منتقله به وسیله کنه (مانندCCHF)، منتقله به وسیله پشه (Rift Valley Fever وDangue Fever )؛ منتقله به وسیله جوندگان (Hantavirus) و انتقال نامعلوم (Ebola & Marborg) تقسیم می‌شوند. این تب‌ها، نوعی از بیماری‌های قابل انتقال بین حیوان و انسان هستند که توسط گروه متنوعی از ویروس‌های RNA‎دار ایجاد می‌شوند.

تب خونریزی‌دهنده کریمه- کنگو یکی از تب‌های خونریزی‌دهنده ویروسی است که در آفریقا، آسیا و برخی قسمت‌های اروپا به شکل وسیع اتفاق می‌افتد. عامل این بیماری از جنس نایروویروس و از خانواده بونیاویریده است. 31 گونه کنه مختلف به‌ویژه کنه هیالوما ناقلان اصلی بیماری محسوب می‌شوند. انسان‌ها میزبان اتفاقی ویروس محسوب می‌شوند.

 اولین مورد اثبات شده بیماری در منطقه کریمه شوروی سابق در سال 1944 میلادی ثبت شده است. ویروس عامل این بیماری در سال 1956 نیز در کنگو از خون یک بیمار تب‌دار جدا شد. ارتباط بین این دو محل گزارش بیماری و توجه به نشانه‌های اصلی بیماری (تب و خونریزی) باعث شد تا بیماری، تب خونریزی‌دهنده کریمه- کنگو (Crimean-Congo Haemorrhagic Fever)  نامیده شود.

اپیدمیولوژی

چرخه انتقال بیماری بین انواعی از حیوانات وحشی و اهلی توسط کنه برقرار می‌شود. همچنین ویروس می‌تواند در کنه‌ها از طریق مراحل مختلف زندگی، انتقال به نسل بعد و نیز هنگام جفت‌گیری منتقل شده و بدین ترتیب بقای خود را در بدن ناقلان حفظ کند. کنه‌های آلوده می‌توانند مهره‌داران را از طریق گزش آلوده کنند. مهره‌داران نقش مهمی را در توسعه چرخه ویروس در طبیعت دارند. دام‌های اهلی مختلف(گوسفند، گاو، بز و شترمرغ)، گیاه‌خواران بزرگ وحشی، خرگوش و جوجه تیغی می‌توانند به این ویروس آلوده شوند. ویروس در بدن این جانوران، موجب بیماری تحت بالینی می‌شود پرندگان (به استثنای شتر مرغ) نسبت به ویروس حساسیت نداشته، اما در تکثیر و انتشار کنه‌های ناقل از اهمیت زیادی برخوردار است. روش‌های زیر، راه‌های انتقال بیماری محسوب می‌شوند:

انتقال انسان به انسان: به این روش، انتقال بیمارستانی نیز گفته می‌شود. انتقال بیمارستانی در میان کارکنان بهداشت و مراقبت از سلامت بیماران مبتلا، گزارش شده است که از طریق دهان، بینی، لثه، واژن و زخم پوستی از بیمار با نشانه‌های خونریزی منتقل می‌شود.

انتقال کنه به انسان: بیماری در طی گزش کنه‌های نرم و سخت آلوده، به‌ویژه کنه‌های سخت به انسان منتقل می‌شود.

انتقال حیوان به انسان: بیماری در اثر تماس مستقیم انسان با خون و بافت حیوان آلوده، به او منتقل می‌شود. به همین جهت افرادی که در شغل‌هایی اشتغال دارند که با دام‌ها سر و کار دارند مانند چوپانی، قصابی، کارکنان کشتارگاه و دامپزشکان، در خطر بالایی قرار دارند. در ایران بیشترین موارد گزارش شده از میان همین گروه بوده است.

انتقال حیوان به کنه و کنه به حیوان: کنه در دوران لاروی، از پستانداران کوچک مانند خرگوش، ویروس را گرفته و تا دوران بلوغ در خود حفظ می‌کند. در دوران بلوغ، ویروس را به حیوانات بزرگ مانند دام‌ها منتقل می‌کند.

انتقال کنه به کنه: ویروس از تمامی مراحل زندگی کنه جدا شده است که هر دو انتقال مادر به تخم و انتقال از دوره لاروی به بالغ را پیشنهاد می کند.

انتقال مادری بیماری به جنین نیز در مواردی مشاهده شده است.

مهم‌ترین فاکتورهای ایجاد کننده نوپدیدی و طغیان تب خونریزی‌دهنده کریمه- کنگو در اوراسیا (اروپا و آسیا)، تغییرات محیطی، تراکم کنه‌ای، افزایش تعداد میزبانان مهره‌دار، جابه‌جایی دام‌های اهلی، مهاجرت پرندگان یا حمل و نقل کردن آن‎ها و تغییرات آب و هوایی است.

پیشگیری و کنترل بیماری

کنترل کنه‌ها با کنه‌کش (ترکیبات شیمیایی که کنه‌ها را از بین می‌برد) تنها انتخاب واقع‌بینانه برای مدیریت خوب در تولیدات دامی است. افرادی که در مناطق اندمیک زندگی می‌کنند، باید معیار‌های محافظت شخصی را رعایت کنند که شامل نرفتن به مناطقی که ناقل کنه به میزان زیاد، به‌ویژه در فصل فعالیت کنه‌ها (بهار تا پاییز)، بررسی منظم لباس‌ها و پوست از نظر حضور کنه و در صورت وجود در آن‌ها از بین بردن کنه و استفاده از دورکننده‌ها می‌باشد. افرادی که با دام‌ها کار می‌کنند و یا در محیط اندمیک زندگی می‌کنند؛ می‌توانند تدابیر عملی برای محافظت از خود اتخاذ کنند که شامل استفاده از دورکننده‌ها روی پوست و لباس و نیز پوشیدن دستکش یا هر لباس محافظتی دیگر برای جلوگیری از تماس با بافت یا خون آلوده می‌شود. اجتناب از برخورد با ویروس تب خونریزی‌دهنده کریمه- کنگو یا به حداقل رساندن مواجهه، مؤثرترین راه برای جلوگیری و کنترل بیماری است. مدیریت کنه‌ها در جمعیت دام‌ها باید صورت گیرد. کارکنان سلامت باید لباس‌های محافظ استفاده کنند. هر کار آزمایشگاهی با ویروس تب خونریزی‌دهنده کریمه- کنگو تنها در امنیت زیستی بالا یعنی سطح 4 (BSL-4) انجام شود.

دریافت مقاله کامل